Theo dự báo của Đài khí tượng thủy văn khu vực Miền Trung-Tây Nguyên, mặc dù hiện nay lượng nước ở các hồ đập, công trình thủy lợi trên địa bàn vẫn cơ bản đáp ứng song dự báo trong thời gian tới, thời tiết khí hậu diễn biến rất phức tạp, khả năng hạn xảy ra cuối vụ là drất cao. Chính vì vậy, ngay từ đầu năm 2021, huyện Chư Pưh đã chủ động triển khai các biện pháp phòng, chống hạn, đảm bảo cho các loại cây trồng vụ Đông Xuân sinh trưởng, phát triển và đạt năng suất, sản lượng.
Theo ông Nguyễn Long Khánh - Phó trưởng Phòng Nông nghiệp và PTNT huyện Chư Pưh cho biết: Tính đến ngày thời điểm này, toàn huyện Chư Pưh đã gieo trồng được hơn 1.648,7 ha cây trồng vụ Đông Xuân 2020-2021, đạt kế hoạch đề ra. Trong đó, chủ yếu là lúa nước trên 700 ha; khoai lang 115 ha; rau các loại 541 ha; đậu các loại 128 ha; cỏ chăn nuôi 121 ha; ớtt 18,7 ha... Để đạt chỉ tiêu kế hoạch đề ra cả về diện tích, năng suất và sản lượng, ngày từ đầu vụ Phòng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn huyện Chư Pưh đã hướng dẫn các xã, thị trấn khẩn trương xây dựng kế hoạch sản xuất sát, đúng, lịch thời vụ của, vận động bà con chuyển đổi cơ cấu cây trồng, cơ cấu thời vụ hợp với thổ nhưỡng của địa phương nhằm tăng năng suất, chất lượng, hiệu quả các loại cây trồng; tích cực hướng dẫn nhân dân lựa chọn những giống lúa có năng suất, chất lượng cao, thời gian sinh trưởng ngắn như: OM4900, OM6976, HT1, Đài thơm 8 (Tám thơm), ML48, và J02. Ngoài ra, bổ sung thêm các giống: ĐV108, ML49, LH12 và Nhị ưu 838 vào gieo trồng...Đến nay, tiến độ gieo trồng các loại cây trồng đều đạt kế hoạch đề ra; hầu hết các loại cây trồng sinh trưởng và phát triển tốt. Tuy nhiên, trong thời gian tới, tình hình thời tiết dự báo khả năng hạn xảy ra cuối vụ rất cao, đặc biệt tại những vùng bấp bênh nước tưới như cánh đồng Ba tấm ván, thị trấn Nhơn Hòa, cánh đồng thôn Tao Kó, Tao Ô, Tao Klă (xã IaRòng) và một số cánh đồng ở xã Ia IaHrú, IaHla…Anh Siu Phít - thôn Tao Klă, xã Ia Ròng tâm sự: “Theo kế hoạch của UBND xã về sản xuất vụ Đông Xuân, gia đình chúng tôi đã gieo xạ 5 sào lúa nước, chủ yếu là giống lúa HT1. Đây là giống lúa dễ chăm sóc, sinh trưởng tốt, cứng cây, không đổ ngã và chống sâu bệnh tốt. Hơn nữa, lại vừa dẻo vừa thơm tuy năng suất không cao bằng giống lúa khác. Năm nay, tôi thấy không nắng nóng như năm ngoái vì vậy, tôi hy vọng năm nay, thời tiết sẽ thuận lợi hơn, để người dân chúng tôi thu hoạch lúa đạt năng suất, không còn bị thiếu đói nữa”.
Nói về tình hình sản xuất vụ Đông Xuân năm nay, ông Trương Văn Thành - Phó Chủ tịch UBND xã Ia Rong cho biết: “Để chẩn bị sản xuất vụ Đông Xuân đạt hiệu quả cao, ngay từ khi có kế hoạch của huyện, UBND xã đã chỉ đạo Ban nhân dân thôn phối kết hợp với Hội nông dân xã tuyên truyền, vận động, hướng dẫn cho bà con nông dân gieo trồng đúng thời vụ, chuyển đổi cơ cấu cây trồng đối với những vùng thiếu nước. Đến nay, bà con nhân dân đã gieo trồng xong diện tích các loại cây trồng trong vụ Đông xuân 2020-2021. Trong thời gian tới, UBND xã tiếp tục chỉ đạo bà con nhân dân chăm sóc cây trồng để đạt và vượt kế hoạch huyện giao, đặc biệt là tích cực đẩy mạnh các mô hình chuyển đổi cơ cấu cây trồng, chủ động phòng chống hạn, chú trọng ứng dụng những tiến bộ khoa học kỹ thuật vào các loại cây trồng để đạt năng suất, chất lượng cao.”.
Để chủ động ứng phó với khả năng hạn hán, thiếu hụt nguồn nước tưới cuối vụ, đảm bảo cho sản xuất nông nghiệp hiệu quả, ngay từ đầu vụ Đông Xuân, Phòng Nông nghiệp và nông thôn huyện Chư Pưh đã đưa ra nhiều biện pháp phòng, chống hạn. Phối hợp với các xã, thị trấn kiểm tra và có kế hoạch nâng cấp, sửa chữa các công trình thủy lợi. Củng cố các Tổ điều tiết nước và thành lập Tổ tưới nước lưu động kiểm tra thường xuyên mực nước trên các suối, ao, hồ, công trình thủy lợi và các mạch nước ngầm, nước giọt để từ đó có kế hoạch điều tiết nước, phân chia chu kỳ nước tưới cho phù hợp với diện tích các loại cây trồng. Phối hợp với Xí nghiệp Thủy nông Chư Sê điều tiết nước từ công trình thủy lợi hồ Ia Ring để bổ sung nguồn nước cho các công trình thủy lợi trên dòng suối Ia Hlốp. Rà soát diện tích từng đối tượng cây trồng theo tiểu vùng sinh thái: vùng khả năng bị hạn, thiếu nước tưới cần chuyển đổi cây trồng cạn như ngô, khoai lang, rau đậu các loại…Đối với cây công nghiệp ngắn ngày: tập trung sản xuất cây rau màu ngắn ngày tận dụng nguồn nước đầu vụ...Bên cạnh đó, tổ chức cho nhân dân ra làm quân thủy lợi, nạo vét kênh mương, đắp bờ, khơi thông dòng chảy để tăng khả năng cung cấp nước tưới, vận động bà con nhân dân chuyển đổi cơ cấu cây trồng tại những vùng thường xuyên thiếu nước sang trồng các loại rau màu…để ổn định sản xuất vụ Đông xuân 2020 -2021. Đối với chân ruộng không chủ động nước, có nguy cơ thiếu vào cuối vụ: chuyển đổi cây trồng ngắn ngày như rau, đậu các loại, trồng cỏ nuôi bò, dê. Được biết, hiện nay, trên địa bàn huyện có 16 công trình đập tạm và phai giữ nước, 9 công trình đập kiên cố và 22 công trình giọt nước tưới phục vụ cho diện tích vụ Đông Xuân và cây trồng các loại. Đến thời điểm này, mực nước tại các công trình thủy lợi, sông suối, ao hồ và giếng đào trên địa bàn huyện vẫn đủ nước tưới cho các loại cây trồng. Nói về công tác phòng chống hạn cho các loại cây trồng, ông Nguyễn Long Khánh - Phó trưởng Phòng NNPTNT huyện Chư Pưh cho biết: “Để chủ động phòng-chống hạn cho cây trồng vụ Đông Xuân, ngay từ đầu vụ, UBND huyện đã có văn bản hướng dẫn các địa phương tuyên truyền, vận động nhân dân sử dụng nguồn nước hợp lý giữa cây lúa nước và cây công nghiệp dài ngày. Đặc biệt, đối với những chân ruộng thường xuyên bị hạn, chúng tôi đã khoanh vùng và tuyệt đối không cho bà con sản xuất để tránh thiệt hại”.
Dự báo trong thời gian tới, nắng nóng sẽ còn kéo dài. Vì vậy, các ngành chức năng của huyện cần xây dựng các phương án điều tiết nước hợp lý giữa các loại cây trồng, hỗ trợ người dân đầu tư các công trình thủy lợi, triển khai mô hình tưới nước, tiết kiệm hiệu quả, áp dụng khoa học kỹ thuật giúp người dân tránh hạn và an tâm hơn mỗi khi vào vụ sản xuất, đảm bảo phát triển kinh tế bền vững.
Hà Chi