Trong thời gian qua, việc trồng cây theo phong trào đã mang đến cho nông dân nhiều bài học xương máu. Gần đây nhất là bài học về việc ồ ạt trồng mít Thái. Do đó, việc phát triển "nóng" cây sầu riêng hiện nay tiềm ẩn nhiều rủi ro về mặt thích ứng và thị trường. Trong đó, việc chuyển đổi tự phát ngoài quy hoạch, hạ tầng thủy lợi chưa đảm bảo cho việc trồng cây ăn trái đang dấy lên lo ngại về khả năng thích ứng của loại cây này. Theo báo cáo của ngành Nông nghiệp huyện Chư Pưh, năm 2022, huyện có kế hoạch phát triển 294,3 ha cây sầu riêng tuy nhiên đến cuối năm 2022, toàn huyện có trên 406,9 ha sầu riêng, vượt 138.3% so với kế hoạch và vượt 149,6% so với năm 2021. Vì vậy, với sự gia tăng nhanh diện tích như hiện nay, theo cảnh báo của các cơ quan chức năng sầu riêng đang đứng trước các nguy ý cơ "cung vượt cầu". Thị trường tiêu thụ khó khăn do phụ thuộc vào Trung Quốc, được mùa mất giá... như các ngành hàng khác trong thời gian vừa qua bơ, mít.... Đặc biệt, lo ngại nhất là sự chuyển đổi sang trồng sầu riêng tại những vùng có điều kiện thổ nhưỡng không phù hợp sẽ dẫn đến nhiều rủi ro trong sản xuất như: Cây không sinh trưởng tốt; chất lượng trái không đảm bảo... người dân khó thu hồi vốn trong khi chi phí đầu tư cho cây sầu riêng là rất lớn. Ngay cả việc chọn giống cây trồng, nông dân mua giống sầu riêng trôi nổi, không rõ nguồn gốc không đảm bảo chất lượng nên khi trồng sẽ không hiệu quả.
Bà con cần thận trọng khi chạy theo phong trào trồng sầu riêng
Có thể thấy, trước tình trạng người dân ồ ạt trồng sầu riêng, các ngành chức năng của huyện cần tăng cường công tác vận động, tuyên truyền cho người dân thấy được khó khăn, hạn chế khi chuyển đổi ồ ạt, không đúng định hướng của tỉnh và huyện. Đồng thời, có giải pháp kiên quyết đối với các trường hợp chuyển đổi nằm ngoài quy hoạch. Bên cạnh đó, để phát triển bền vững cây sầu riêng huyện cần xác định vùng trồng sầu riêng thích nghi mang lại hiệu quả thiết thực cho người dân, đảm bảo tính bền vững, chứ không để bà con tự phát. Sau khi xác định trồng sẽ có tài liệu hướng dẫn kỹ thuật canh tác sầu riêng không để nông dân thất bại… Đặc biệt, triển khai chính sách liên kết sản xuất, tiêu thụ sản phẩm nông nghiệp nhất liên kết sản xuất và tiêu thụ sầu riêng một cách bền vững cho bà con nông dân.
Hà Chi